Wat heeft het voor zin om een proces aan te passen of om een product of dienst te ontwerpen als die niet aan de verwachtingen van de doelgroep voldoet? Nog voor de eerste marktanalyse zal een korte brainstormsessie rond een Lean Canvas je helpen de eerste contouren van het project beter neer te zetten.
Het maken van de business case, het identificeren van de klantkenmerken en het testen van verschillende hypothesen… We vertellen in dit artikel alles over deze innovatieve en praktische aanpak, die voortkomt uit de Lean Startup-filosofie.
1. Lean Canvas: wat is het?
Het Lean Canvas is een tool die op het eerste gezicht kan verrassen door zijn zeer simpele uiterlijk. Het is een visueel overzicht dat bestaat uit ongeveer tien vlakken. Elk onderdeel komt overeen met een van de vragen die een ondernemer of projectleider vaak stelt, zoals:
- Voor wie is het product of de dienst bedoeld?
- Wat is de toegevoegde waarde ervan?
- Hoe stelt het de klant in staat een probleem op te lossen of een behoefte te vervullen?
- Wat zijn de kosten om rekening mee te houden?
- Op welk aspect onderscheidt het product of de dienst zich van de concurrentie?
- Wat zijn de mogelijke distributiekanalen?
- Wat zijn de belangrijkste prestatie-indicatoren?
In slechts enkele minuten is het mogelijk om de basis van het businessplan te leggen, de belangrijkste kenmerken ervan te formaliseren en eventuele zwakke punten te identificeren. Het Lean Canvas is dus een uitstekende tool voor een business agility strategie.
Er zijn tegenwoordig verschillende varianten van Lean Canvas. Ze zijn echter allemaal gebaseerd op de principes van Lean Startup, ontworpen door de Amerikaanse ondernemer en blogger Eric Ries in 2011 in het toonaangevende boek The Lean Startup.
Wat is “Lean Startup”?
De Lean Startup is bedoeld om een bedrijfsidee gemakkelijk en snel te testen, terwijl het nemen van risico’s en de bijbehorende kosten worden geminimaliseerd. Het is een pragmatische en empirische benadering om de echte verwachtingen van de consument te begrijpen, door middel van een voortdurende uitwisseling met een klein gebruikerspanel.
2. Waarom het Lean Canvas gebruiken?
Het Lean Canvas-model is met name geschikt voor een start-up die wil innoveren en een nieuw segment van producten of diensten wil creëren. In dit geval is het niet logisch om hypothesen te baseren op huidige markten en concurrenten. Het Lean Canvas stelt je in staat om een echt iteratief proces van “trial and error” aan te gaan. De enige stappen die hiervoor genomen moeten worden zijn:
- Maak een eerste schets van het canvas, door de belangrijkste kenmerken van het project op te schrijven en het visueel te maken.
- Een aantal gesprekken te voeren en interviews met een steekproef uit de beoogde klantenkring: het is belangrijk om niet meteen een oplossing aan te bieden, maar goed te luisteren naar de behoeften en moeilijkheden van de klant;
- Het canvas aan te passen wanneer de gegeven antwoorden niet passen bij de aanvankelijk gekozen oplossing;
- Nieuwe ideeën voor te leggen tijdens nieuwe interviews en de interesse te toetsen
Let op: in de context van een meer traditionele benadering, in een al bestaande mark, zal deze benadering niet altijd de meest bruikbare of relevante zijn. Beter kun je kiezen voor een Business Model Canvas, met een meer algemeen doel.
Wat is het verschil tussen Lean Canvas en Business Model Canvas?
Het Lean Canvas is eigenlijk een aanpassing van een eerder model, het “Business Model Canvas”, ontworpen door Alexander Osterwalder en Yves Pigneur. In een vergelijkbaar format heeft het Business Model Canvas enkele specifieke kenmerken:
- Het vak “Problemen” wordt vervangen door dat van de “Partners” van het project;
- Het vakje “Oplossingen” verdwijnt ten gunste van de “Kernactiviteiten” van uw bedrijf;
- Het vak “Indicatoren” maakt plaats voor de “Key metrics” die moeten worden vastgesteld
- Het vak “Concurrentievoordelen” wordt omgedoopt tot “Klantenrelaties”.
3. Hoe vul je het Lean Canvas in?
De eerste stap is het printen van een blanco Lean Canvas-sjabloon, bij voorkeur op een groot formaat zoals A3. Je hebt dan alle ruimte die je nodig hebt om je gedachten te op te schrijven of een groot aantal Post-its te plakken! Als meerdere makers aan het project willen deelnemen, heb je er alle belang bij om er een collectieve oefening van te maken in de vorm van een brainstorm. Met speciale tools, zoals Miro of Klaxoon kunt u ook rechtstreeks aan digitaal document werken en dit delen.
Lees ook: 7Ps Framework: Give your Meetings the Thought and Preparation they Deserve (in het Engels)
Om de ideeën goed te ordenen en goed te kunnen reviewen en reflecteren, is het raadzaam om de vakken van het canvas zorgvuldig in te vullen in de onderstaande volgorde:
- Het op te lossen probleem: de grootste moeilijkheid of frustratie die de klant ervaart, en daardoor de mogelijke motivatie om een aankoop te doen
- Het klantensegment: het standaardprofiel of de “persona” van de klant waarop het product- of dienstenaanbod gericht is
- De unieke waardepropositie: de toegevoegde waarde van het aanbod ten opzichte van de concurrentie en bestaande vergelijkbare diensten
- De oplossing: de belangrijkste verkoopargumenten die een potentiële klant kunnen verleiden en overtuigen om het te kopen
- Kanalen: de verschillende beoogde middelen voor de promotie en marketing van het aanbod (website, “echte” winkel, oprichting van een Instagram-community, enz.)
- Inkomstenbronnen: de analyse van het verwachte inkomen, waarbij indien nodig een onderscheid wordt gemaakt tussen de gebruiker (degene die uw product of dienst gebruikt), de klant (degene die betaalt) en de DMU/beïnvloeders (degene die de oplossing aanbeveelt)
- De kostenstructuur: de belangrijkste vaste en variabele kosten die gemaakt gaan worden door het op de markt brengen en de marketing van het aanbod
- Key performance indicators: de meetlat die wordt gebruikt om het succes van het nieuwe aanbod en de mate waarin het voldoet aan de verwachtingen van de klant, te meten.
Onze drie tips voor een succesvol Lean Canvas
Het Lean Canvas komt pas volledig tot zijn recht als het onder de juiste omstandigheden wordt uitgevoerd! Deze paar tips helpen u om de Lean-methode verstandig te gebruiken.
1 – Organiseer een brainstormsessie
Ideeën ontstaan altijd gemakkelijker binnen een groep in een collaboratieve omgeving. Het organiseren van een gezamenlijke brainstormsessie is de beste manier om een globale eerste schets te maken. Brainstormen kan ook waardevolle informatie en ongefilterde eerste feedback van potentiële klanten opleveren.
2 – Valideer de hypothesen
Het Lean Canvas kijkt ook vooruit, door ideeën te vormen en aannames te doen. Het is natuurlijk aan te raden om realistisch te zijn bij het formuleren van uw doelstellingen, uw indicatoren of zelfs de toegevoegde waarde van de oplossing. Overweeg dan om uw aannames te valideren door uw klanten te ontmoeten of door een prototype te ontwikkelen. Om een samenhangend businessmodel te vormen, moet de informatie getoetst en realistisch zijn.
3 – Pas het model aan het project aan
Het Lean Canvas is geen model dat in beton gegoten is. Sommige bijzondere of complexe plannen vereisen mogelijk een aanpassing. In andere gevallen kan worden gedacht aan het creëren van verschillende canvassen voor elk klantsegment.
Door het gebruik van Lean Canvas wordt men in staat gesteld om verder na te denken over de aard van de problemen en behoeften van je klanten, maar ook om je oplossing voor elke doelgroep te verfijnen.
Een voorbeeld van Lean Canvas
Onderstaande afbeelding geeft een fictief voorbeeld weer van Lean Canvas, in dit geval van een bezorgdienst van hapjes aan huis in het stadscentrum van Bordeaux. Het gebruikte model is dat van de Indiase ondernemer Ash Maurya:
Het Lean Canvas is natuurlijk alleen een eerste schets van een innovatief project. Het heeft echter wel het voordeel dat vanaf het allereerste begin al de juiste vragen worden gesteld en voorkomt vaak dat er verkeerde aannames worden gedaan. Gebaseerd op de praktische aanpak van Lean Startup, is het mogelijk ideeën te valideren tegen lage kosten, zonder een onnodig risico te lopen.
Wemanity adviseert en ondersteunt in projecten waar Agile, samenwerking en innovatie veel toegevoegde waarde kunnen hebben. Neem contact met ons op om te ontdekken hoe we hierbij kunnen helpen!
De drie belangrijkste punten om te onthouden:
- Het Lean Canvas is een model bedoeld om de eerste contouren van uw businessplan neer te zetten
- Het behandelt alle belangrijke aspecten voor de levensvatbaarheid van een project: doelgroep, toegevoegde waarde, vaste kosten etc.
- Aannames kunnen worden herzien en verbeterd op basis van de eerste feedback uit marktonderzoek.
Samengevat
Het is een visueel overzicht dat bestaat uit ongeveer tien vlakken. Elk onderdeel komt overeen met een van de vragen die een ondernemer of projectleider vaak stelt.
Het Lean Canvas-model is met name geschikt voor een start-up die wil innoveren en een nieuw segment van producten of diensten wil creëren. In dit geval is het niet logisch om hypothesen te baseren op huidige markten en concurrenten. Het Lean Canvas stelt je in staat om een echt iteratief proces van “trial and error” aan te gaan.
Het Lean Canvas is eigenlijk een aanpassing van een eerder model, het “Business Model Canvas”, ontworpen door Alexander Osterwalder en Yves Pigneur. In een vergelijkbaar format heeft het Business Model Canvas enkele specifieke kenmerken: Problemen, Oplossingen, Indicatoren en Concurrentievoordelen
1 – Probleem;
2 – Klantensegment;
3 – Unieke waardepropositie;
4 – Oplossing;
5 – Kanalen;
6 – Inkomstenbronnen;
7 – Kostenstructuur;
8 – KPIs
1 – Organiseer een brainstormsessie;
2 – Valideer de hypothesen;
3 – Pas het model aan het project aan
1 – Het Lean Canvas is een model bedoeld om de eerste contouren van uw businessplan neer te zetten;
2 – Het behandelt alle belangrijke aspecten voor de levensvatbaarheid van een project: doelgroep, toegevoegde waarde, vaste kosten etc.;
3 – Aannames kunnen worden herzien en verbeterd op basis van de eerste feedback uit marktonderzoek.